MY/WY – KATOWICCY ŻYDZI

MY/WY – KATOWICCY ŻYDZI

13 – 16 czerwca 2019 r., Katowice

Ponad 150-letnia historia żydowskich mieszkańców Katowic czeka na ponowne odkrycie. My/Wy – katowiccy Żydzi to próba ocalenia przed zapomnieniem żydowskiej przeszłości naszego miasta.

Przez cztery dni zapraszamy na spacery historyczne, koncerty, warsztaty, wystawy i dyskusje. Będziemy rozmawiać o dziedzictwie katowickich Żydów, zaprezentujemy ich historię przez pryzmat dziejów Górnego Śląska i wielokulturowej historii regionu. Chcemy też rozpocząć dyskusję o współczesnej sytuacji Żydów w Katowicach i zadać pytanie o ich przyszłość.

Odkryjcie z nami zapomniane dziedzictwo Katowic.

 

PROGRAM

13 czerwca (czwartek)

 

„Szwendanie miejskie” śladami katowickich Żydów

Zbiórka: godz. 17.00, przy siedzibie Żydowskiej Gminy Wyznaniowej (ul. 3 Maja 16)

Prowadzenie: Paweł Graja

Spacer po zakamarkach Katowic skrywających żydowską przeszłość. Odwiedzimy izbę pamięci
i salę modlitewną w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej, Willę Goldsteinów, a także, między innymi, poszukamy miejsca, gdzie niegdyś stał Hotel Weld, pierwsze w Katowicach Delikatesy Boryńskiego i katowicka synagoga. Zakończymy „zatracając się muzycznie” podczas koncertu Sylwka Szwedy w mieście Ogrodów.

Paweł Graja – niezależny artysta, społecznik, absolwent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego; pomysłodawca Galerii Pojedynczej oraz śląsko-zagłębiowskich szwendań okolicznych.

Udział bezpłatny. Dodatkowe informacje: pawel.graja@miasto-ogrodow.eu

 

„Katowickie synagogi”

godz. 19.30, Galeria 5 (I piętro Miasta Ogrodów)

Wernisaż wystawy powstałej z okazji poświęcenia Wielkiej Synagogi w Katowicach oraz oprowadzanie kuratorskie

WIĘCEJ>>

Kurator wystawy: Zofia Kusztal

dr Zofia Kusztal – katowiczanka, doktor historii i judaistka, współtwórczyni wystawy „Katowickie synagogi”, kierownik Archiwum Urzędu Miasta Katowice. Prowadzi liczne kwerendy genealogiczne w większości poświęcone polskim Żydom. Członkini TSKŻ w Katowicach.

 

Koncert Sylwka Szwedy

godz. 20.00, Strefa Centralna (I piętro Miasta Ogrodów)

Koncert wieńczący „Szwendanie miejskie” z udziałem Sylwestra Szwedy

Sylwester Szweda - pieśniarz, poeta, kompozytor, tłumacz tekstów poetyckich, katowiczanin z Murcek, autor pieśni i wierszy przywołujących żydowskie tradycje i historie.

Wstęp wolny

 

14 czerwca (piątek)

 

„Dlaczego Katowice? Zróżnicowana tożsamość Żydów na Górnym Śląsku, trend czy prawda?”

godz. 18.00, Strefa Centralna (I piętro Miasta Ogrodów)

Wykład Dariusza Walerjańskiego o powodach osiedlania się Żydów w Katowicach i rozwoju tamtejszej społeczności.

Dariusz Walerjański – historyk, badacz historii Żydów na Górnym Śląsku związany z Fundacją Brama Cukermana oraz Domem Pamięci Żydów Górnośląskich, członek Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, Lider Dialogu - Fundacja Forum Dialogu.

Wstęp wolny

 

„Oczy niebieskie - życie królewskie, oczy czarne - życie marne”

godz. 19.30, Galeria Pojedyncza (parter Miasta Ogrodów)

Wernisaż autorskiego projektu Krystyny Piotrowskiej

Kurator wystawy: Grażyna Tereszkiewicz

Krystyna Piotrowska – artystka sztuk wizualnych, graficzka, autorka filmów i instalacji wideo, kuratorka. Urodziła się w Zabrzu. Autorka i kuratorka wystawy „Projekt Próżna, 2005-2012”. Mieszka i pracuje w Warszawie.

WIĘCEJ>>

Wstęp wolny

 

15 czerwca (sobota)

 

„Hamsa na szczęście”

godz. 11.00, 12.00, 13.00, sala 211 (II piętro Miasta Ogrodów)

Warsztaty dla rodzin z dziećmi

Prowadzenie: Julia Krzyśków (edukator Domu Pamięci Żydów Górnośląskich)

Godzinne warsztaty plastyczne o tolerancji i wielokulturowości

Udział bezpłatny. Ilość miejsc ograniczona. Obowiązują zapisy. Maile z dopiskiem „hamsa” i podaniem godziny prosimy wysyłać na adres: katarzyna.luczynska@miasto-ogrodow.eu (decyduje kolejność zgłoszeń).

 

„Międzynarodowe impresje o Śląsku w erze Zagłady”

godz. 13.30, Strefa Centralna (I piętro Miasta Ogrodów)

Spotkanie z dr Simo Muirem (wydarzenie w języku angielskim)

dr Simo Muir – honorowy współpracownik badawczy w UCL, magister studiów jidysz z SOAS (University of London), uzyskał doktorat na Uniwersytecie w Helsinkach w 2004 roku. Jego obecne badania koncentrują się na kulturowych reakcjach na Holokaust i powojennej polityce pamięci. Obecnie jest współinwestorem w finansowanym przez Akademię Fińską projekcie „Społeczeństwa romskie i nordyckie - historyczne praktyki bezpieczeństwa większości i strategie mniejszości” prowadzonym przez Centrum Studiów Nordyckich (CENS, Uniwersytet w Helsinkach).

wstęp wolny

 

„Tajemnicze Alef, czyli uczymy się hebrajskiego od podstaw”

godz. 13.30, 15.30, sala 204 (II piętro Miasta Ogrodów)

Warsztaty z podstaw języka hebrajskiego

Prowadzenie: Wojciech Ciuraj (edukator Domu Pamięci Żydów Górnośląskich)

Udział bezpłatny. Ilość miejsc ograniczona. Obowiązują zapisy. Maile z dopiskiem „alef” i podaniem godziny prosimy wysyłać na adres: katarzyna.luczynska@miasto-ogrodow.eu (Decyduje kolejność zgłoszeń).

 

„Dziecko w śniegu, dziecko w słońcu”

godz. 17.00-18.30, Strefa Centralna (I piętro Miasta Ogrodów)

Spotkanie autorskie z Włodzimierzem Goldkornem wokół autobiograficznej książki „Dziecko w śniegu”

Prowadzenie: Karolina Sulej

Rozmowa z Włodkiem Goldkornem o pisaniu, pamięci i tożsamości - tej osobistej i tej zbiorowej, rozpięta między krajami, miastami i epokami - między Katowicami a Florencją, między Rosją, Polską, Izraelem a Włochami, między małą i wielką historią, czasem wojny i czasem pokoju. Rozmowa o tym, w jaki sposób literatura staje się sposobem na uleczenie, zrozumienie, bliskość, pogodzenie się  - ze sobą i narracją wspólnoty - także tej wrogiej.

Włodek Goldkorn – wieloletni redaktor działu kultury tygodnika „L’Espresso”. Z Polski, kraju swojego urodzenia, wyemigrował w 1968 roku. Zajmuje się tematyką żydowską i historią Europy Środkowo-Wschodniej. Współautor książek „Strażnik. Marek Edelman opowiada” oraz „Civiltà dell’Europa Orientale e del Mediterraneo”. Jest również autorem „La scelta di Abramo. Identità ebraiche e postmodernità”. Jego ostatnia książka „Dziecko w śniegu” znalazła się w finale nagrody Premio Sila ’49 oraz otrzymała Nagrodę Asti d'Appello (2017).

 

Karolina Sulej – dziennikarka, reporterka, związana naukowo z Zespołem Badań Pamięci o Zagładzie i z Zespołem Badań nad Modą Instytutu Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, w ramach którego bada rolę mody w historii i kulturze polskiej. Współautorka książek „Przecież ich nie zostawię. O żydowskich opiekunkach w czasie wojny” czy „Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej”.

 

Uriel Herman & kwartet smyczkowy Piotra Steczka

godz. 19.00. Kinoteatr Rialto

Wyjątkowy, katowicko-izraelski projekt muzyczny z udziałem pianisty Uriela Hermana oraz kwartetu smyczkowego Piotra Steczka. Podczas koncertu usłyszymy nowe kompozycje zarówno Uriela Hermana z tegorocznej płyty „Face to face”, jak i autorskie kompozycji Piotra Steczka.

Bilety: 20 zł tickertportal.pl oraz w kasie Kinoteatru Rialto

Uriel Herman – pianista i kompozytor, operuje pomiędzy jazzem a rockiem, na jego muzykę wpływa także muzyka klasyczna i izraelska. W ciągu ostatnich czterech lat Herman podróżował po świecie, z Tel Awiwu dotarł aż na Kostarykę, przez Berlin i Wiedeń, a ostatnio realizował swój nowy projekt muzyczny w Szwecji.

Piotr Steczek – kompozytor, aranżer, multiinstrumentalista, absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach, skrzypek Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy Aukso. Tworzy muzykę elektroniczną (trap, dub, electro) w połączeniu z world music, muzyką filmową i muzyką wykorzystującą elementy folku i orientu.

 

16 czerwca (niedziela)

 

„Ślady. Katowiccy Żydzi”

Spacer miejski

godz. 12.00-14.00, zbiórka pod Centrum Informacji Turystycznej na Rynku 13, Katowice  

Prowadzenie: dr Zofia Kusztal

Udział bezpłatny. Ilość miejsc ograniczona. Obowiązują zapisy. Maile z dopiskiem „spacer: ślady” prosimy wysyłać na adres: katarzyna.luczynska@miasto-ogrodow.eu (decyduje kolejność zgłoszeń)

 

„Od powojnia do dziś - o współczesnym życiu żydowskim na Górnym Śląsku”

godz. 14.00, Strefa Cetralna

Panel dyskusyjny z udziałem reprezentantek i reprezentantów górnośląskich środowisk żydowskich oraz instytucji zajmujących się dziedzictwem żydowskim na Górnym Śląsku

Prowadzenie: dr Zofia Kusztal, Grzegorz Tomczewski

Grzegorz Tomczewski – tarnogórzanin, studiował historię i judaistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim i Tel Aviv University (projekt Polish Intercultural Youth Encounters, Muzeum POLIN), uczestnik programu FASPE (Fellowship at Auschwitz for the Study of Professional Ethics, Museum of Jewish Heritage in New York). Pracował w Muzeum POLIN oraz Ambasadzie Izraela w Polsce.

Wstęp wolny

 

„Żydzi dziś - o społeczności żydowskiej współcześnie bez traum i piętna”

godz. 15.30, Stefa Centralna

Rozmowa z dr Zuzanną Hertzberg oraz Gabi von Seltmann

Powadzenie: Karolina Sulej

Ochotniczki i żar-ptaki – dr Zuzanna Hertzberg i Gabi von Seltmann, czyli współczesne artystki w rozmowie o miejscach pamięci, tradycji oraz nowoczesności i przyszłości tożsamości żydowskiej, bez traumy i piętna, z kobiecej perspektywy. Czym jest współczesna żydowska kultura i kultura popularna w Polsce, jakie opowiada historie, gdzie można ją spotkać, kto ją tworzy, jakie tematy podejmuje? Czy można być współczesnym żydowskim twórcą nie podejmując tematu Zagłady? A jakie historie wciąż trzeba o niej opowiadać?

dr Zuzanna Hertzberg – malarka, autorka instalacji i działań performatywnych; aktywistka i edukatorka. Artystkę interesuje temat pamięci, zagadnienia związane z szeroko rozumianą tożsamością i geopolityką. Uczestniczyła w wielu wystawach w kraju i za granicą.

Gabi von Seltmann – artystka interdyscyplinarna, animatorka kultury. Poprzez różne formy sztuki poszukuje odpowiedzi na pytania dotyczące pamięci, tożsamości i historycznych uwikłań.

Wstęp wolny

 

Organizator: Katowice Miasto Ogrodów

Opiekun naukowy: Dariusz Walerjański

Kurator: Grzegorz Tomczewski

 

Partnerzy:

Dom Pamięci Żydów Górnośląskich, oddział Muzeum w Gliwicach

Ambasada Izraela w Polsce

 

Patronat:

Muzeum POLIN

 

Patroni medialni:

Tygodnik Powszechny, Gazeta Wyborcza, Polskie Radio Katowice, Co Jest Grane 24, Chidusz, Jewish.pl