MY/Wy 3 - powroty
22-25 lipca 2021
Festiwal "My/Wy" to próba ocalenia przed zapomnieniem żydowskiej historii ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Górnego Śląska. Stanowi próbę przypomnienia ponad 150-letniej historii obecności Żydów w Katowicach i okolicach.
Tematem przewodnim 3. edycji festiwalu są powroty, te bezpośrednie i te symboliczne.
Skupimy się na okresie powojennym, od okresu repatriacji w 1944 r. poprzez próbę odbudowy życia żydowskiego w latach 50. XX wieku, aż do wydarzeń marca 1968 roku.
Powojenną historię polsko-żydowską poznamy za sprawą biografii i twórczości Kalmana Segala - ocalałego z Zagłady, polsko-izraelskiego poety, prozaika, publicysty i dziennikarza, współtwórcy redakcji literackiej powojennego Polskiego Radia Katowice i sekcji jidysz izraelskiego Radia Kol Israel. Historia Segala stanowi egzemplifikację wielu tożsamych historii nowoprzybyłych. Opowiemy o formującej się po wojnie społeczności ocalałych z Zagłady na Śląsku. Ocenimy, jakie były szanse na funkcjonowanie Żydów w komunistycznej Polsce.
Program trzeciej edycji będzie składać się ze stworzonej na potrzeby festiwalu dedykowanej Kalmanowi Segalowi instalacji dźwiękowej, koncertu pieśni jidisz, warsztatów edukacyjnych oraz ze spotkań wokół literatury i historii powojennej Polski.
PROGRAM
22 lipca godz. 19
podcienia Katowice Miasto Ogrodów
19.00 LIBELID „Pieśni miłosne jidysz”
Artystka Ola Bilińska przywoła język jidysz, przedstawi go publiczności przez pryzmat literatury, poezji i pieśni miłosnych. „Libelid” to osiem przedwojennych kompozycji o różnych odcieniach
i obliczach miłości. W tych poetyckich utworach wyraźne są wątki z obyczajowości żydowskiej, która silnie wpływała na życie uczuciowe i rodzinne członków społeczności.
Wspólne wydarzenie My/Wy – 3. Powroty i Katowice JazzArt Festivalu.
Bilety: 30 zł dostępne w kasie Miasta Ogrodów (interticket.pl), na kupbilecik.pl oraz przed wydarzeniem (do wyczerpania puli miejsc).
23 lipca
godz. 16.00-18.00 „Szwendanie miejskie nad Rawą” śladami Kalmana Segala - prowadzi Paweł Graja
Jedna z książek Kalmana Segala nosi tytuł "Nad dziwną rzeką Sambation". Opisuje w niej swe dzieciństwo spędzone nad Sanem, porównując go alegorycznie do biblijnej rzeki, zarazem łączącej i rozdzielającej żyjące na jej brzegach narody. Podobną funkcję w Katowicach przez wieki pełniła Rawa. Paweł Graja przygotował spacer dedykowany pamięci Segala jej brzegiem.
Spacer dla dorosłych i młodzieży. Chętnych prosimy o zgłaszanie się pod numer telefonu:
32 609 03 32 albo mailowo: rezerwacje@miasto-ogrodow.eu z dopiskiem "Rawa"
Decyduje kolejność zgłoszeń, liczba miejsc ograniczona. Miejsce zbiorki zostanie podane w mailu zwrotnym lub telefonicznie.
godz. 18.00
przed siedzibą Katowice Miasto Ogrodów (pl. Sejmu Śląskiego 2)
Instalacja „Rzeczy ludzkie” Rafała Kołackiego/Grzegorza Tomczewskiego/oficjalne rozpoczęcie festiwalu
"My/Wy”. Instalacja „Rzeczy ludzkie” to próba ocalenia dziedzictwa Kalmana Segala za pośrednictwem dźwięku. Rafał Kołacki przypomni dorobek radiowy Segala.
Będzie to artystyczny projekt stworzony specjalnie dla Katowic. Kołacki wykorzysta fragmenty archiwalnych audycji nie tylko z Polski, ale także z Izraela. Artysta skupi się zarówno na twórczości samego Segala, która opowiada o wyrugowanym żydowskim świecie i katastrofie Shoah, ale także na jego dorobku powojennym jako autora słuchowisk i redaktora literackiego zarówno Polskiego Radia Katowice oraz sekcji jidysz izraelskiego Radia Kol Israel.
W miejscu, w którym odbędzie się wernisaż stawiamy „obiekt”, który będzie materialnym obrazem instalacji stworzonej przez kuratora Kołackiego we współpracy z kuratorem My/Wy Grzegorzem Tomczewskim.
Materiał dżwiękowy pochodzi z archiwum Polskiego Radia Katowice oraz dzięki uprzejmości archiwum Israeli Public Broadcasting Corporation Kan 11. (oryginalny materiał pochodzi z KOL ISRAEL RADIO).
godz. 18.30
Sala 211, Katowice Miasto Ogrodów, profil Facebook KMO, kanał YouTube KMO
Rozmowa online: „Żydowska tożsamość powojennego Śląska” - Łucja Morawska /Grzegorz Tomczewski (streamyard z materiałem wizualnym)
Przyjrzymy się dwudziestoletniemu okresowi śląskiej działalności Segala, która poprzedziła jego emigracji to Izraela, ale także sytuacji Żydów na Śląsku po 1945 Roku. O Kalmanie Segalu ciężko mówić jako o pisarzu śląskim, trudno nawet nazwać go twórcą żydowskim, choć motyw Miasteczka oraz utraconego żydowskiego świata powracają w jego utworach. Sam Segal zdawał się widzieć siebie, odbijającego się w perypetiach postaci, w sposób złożony, na pograniczu światów I tożsamości. Osiedlając się na Górnym Śląsku w 1947 roku Segal staje się częścią tworzącego nowego powojennego ładu, który z założenia odrzucać miał kliniczne podziały etniczne, tak brutalnie obnażone przez wojnę w jego rodzinnym Sanoku. Śląsk staje się swoista przystanią, ziemia, w której „mamy być tylko My”: Ślązacy, Polacy, repatrianci ze wschodu, Żydzi tutejsi I ci ocalali w ZSRR, ale w Segalu mimo wszystko tkwi owo symboliczne „WY” - inni. W czasie rozmowy skupimy się na powyższych zagadnieniach w oparciu o podróże Segala
z uwzględnieniem jego krótkich opowiadań drukowanych w Trybunie Robotniczej.
Chętnych zapraszamy do obejrzenia rozmowy w sali 211. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność przybycia.
24 lipca
godz. 11-13.00
sala 211, Katowice Miasto Ogrodów
warsztaty „Mame-loszn. Jidysz od kuchni”, prowadzenie: Wojciech Ciuraj Dom Pamięci Żydów Górnośląskich
Na przestrzeni wieków Żydzi stworzyli wiele języków i dialektów, które umożliwiały im funkcjonowanie na danym terenie. Pośród nich poza wszelką wątpliwością należy wyróżnić jidysz, wokół którego powstała niezwykle barwna i bogata kultura, której dalszy rozwój przerwała Zagłada. Mimo upływu kolejnych dekad, dzieła literackie powstałe w jidysz wciąż cieszą się wielką popularnością wśród czytelników, a słowa wywodzące się z języka żydowskiego są nam tak bliskie, że zatarło się ich pierwotne pochodzenie.
Uczestnicy zajęć wyruszą wraz z prowadzącym w fascynującą podróż w świat żydowskich sztetli rozsianych po dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów, odświeżą sylwetki najwybitniejszych polsko-żydowskich pisarzy, poznają różnice między hebrajskim
a jidysz, a także odnajdą jidyszyzmy ukryte we współczesnej polszczyźnie.
Warsztaty dla dorosłych i młodzieży. Chętnych prosimy o zgłaszanie się pod numer telefonu:
32 609 03 32 albo mailowo: rezerwacje@miasto-ogrodow.eu z dopiskiem „jidysz”
Decyduje kolejność zgłoszeń, liczba miejsc ograniczona.
25 lipca
godz. 15.00-17.00 spacer "Żydzi i Masoni", prowadzi dr Zofia Kusztal
Masoneria to inaczej wolnomularstwo lub sztuka królewska – międzynarodowy tajny ruch społeczny mający na celu duchowe doskonalenie człowieka i braterstwa ludzi różnych religii, narodowości i poglądów.
Plan spaceru: Teatr Wyspiańskiego – miejsce zbiórki, ulica Teatralna, Mickiewicza, Plac Synagogi, ul. Szopena, Stawowa, 3-Maja, Plac Wolności, Plac Andrzeja, Plebiscytowa
Spacer dla osób dorosłych i młodzieży. Chętnych prosimy o zgłaszanie się pod numer telefonu 32 609 03 32 albo mailowo: rezerwacje@miasto-ogrodow.eu z dopiskiem „Masoneria”
Decyduje kolejność zgłoszeń, liczba miejsc ograniczona.
godz. 17.00
sala 211 Katowice Miasto Ogrodów, profil Facebook KMO, kanał YouTube KMO
„Biografie powrotu” (streamyard) dr hab. Magdalena Ruta /Grzegorz Tomczewski
Historia Kalmana Segala jest podobna do biografii wielu ocalałych z Zagłady. Śledząc jego losy, będziemy odwoływać się do doświadczenia zbiorowego pewnego pokolenia polskich Żydów, które do 1968 roku żyło w komunistycznej Polsce, kiedy to w wyniku kampanii antysemickiej zostali zmuszeni do podjęcia decyzji o opuszczeniu ojczystego kraju.
Chętnych zapraszamy do obejrzenia rozmowy w sali 211. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność przybycia.
UWAGA!
Informujemy, że podczas wydarzeń organizowanych w ramach projektu My/Wy Powroty (spacery, wernisaż, warsztaty, koncert) będą robione zdjęcia. Przychodząc na te wydarzenia, wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twojego wizerunku. Zapoznaj się z całą klauzulą informacyjną 
